Bibliografia

  Bibliografia: 

 

to uporządkowany, według określonych kryteriów, spis dokumentów (książek, artykułów, dokumentów filmowych, dźwiękowych, elektronicznych).

Kiedy piszemy referat lub przygotowujemy prezentację maturalną, powinniśmy sporządzić bibliografię załącznikową.


W prezentacji maturalnej układamy bibliografię wg wzoru:

1. Literatura podmiotu.
2. Literatura przedmiotu.

 
Literatura podmiotu – to spis dzieł literackich, filmowych i in. będących podstawą prezentacji, np. Lalka Bolesława Prusa, film Pan Tadeusz Andrzeja Wajdy.
 
Literatura przedmiotu – to prace krytycznoliterackie (opracowania) omawiające  twórczość wybranych autorów zaprezentowanych w literaturze podmiotu, np.: Edward Pieścikowski Nad twórczością Bolesława Prusa; Barbara Kosecka, Katarzyna Kubisiowa Lektury na ekranie, czyli mały leksykon adaptacji filmowych.

Opisy bibliograficzne porządkujemy w  grupach, w kolejności alfabetycznej.
Zasady sporządzania opisów bibliograficznych są znormalizowane. Obowiązują normy: PN-ISO 690: 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura, PN-ISO 690-2: 1999 Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.

Najnowsza norma wprowadza obowiązek podawania numeru ISBN książki (jest to numer zawierający informacje o kraju, wydawcy i o samej książce – nr 83 na początku oznacza Polskę). Norma nie precyzuje znaków interpunkcyjnych, należy natomiast stosować je konsekwentnie.



  Bibliografia załącznikowa (literatura przedmiotu) 

Wykaz dokumentów (książki, czasopisma, artykuły, publikacje z inter-netu itp.}, które autor wykorzystał przy pisaniu utworu lub które poleca czytelnikowi jako związane z tematem pracy. Bibliogra­fia załącznikowa zamieszczana jest najczęściej na końcu książki lub artykułu (rozdziału). Potocznie określana jest jako literatura przedmiotu lub krócej -literatura.
 


  Przypisy 
 

 

Komentarze, objaśnienia, uwagi dodatkowe au­tora lub wydawcy odnoszące się do wskazanych wyrazów, zwro­tów lub fragmentów tekstu. Przypisy mogą wskazywać źródło określonych danych i poglądów, wyjaśniać dodatkowo pewne fragmenty tekstu itp. Do przypisu kierują zawarte w tekście głównym odnośniki (odsyłacze) – najczęściej są to kolejne licz­by, ale czasem stosuje się też znaki graficzne (np. gwiazdka). Przypisy umieszcza się u dołu strony, na której znajduje się ko­mentowany fragment tekstu, na końcu rozdziału lub na końcu całej pracy. W dokumentach elektronicznych przypisy często mają charakter hipertekstowego odnośnika (linku) skojarzonego z treścią objaśnienia lub prowadzącego do innego dokumentu. Przypisy a bibliografia załącznikowa. Bibliografia z reguły ma szerszy zakres od przypisów – odnosi się do całej pracy, pokazuje czytelnikowi, z jakich źródeł korzystał autor pracy, Przy­pisy dotyczą konkretnych fragmentów pracy i są z tymi frag­mentami powiązane odnośnikami (linkami). Niekiedy przypisy mogą tworzyć bibliografię załącznikową, Są wówczas umiesz­czone na końcu pracy (rozdziału).
 
 

  Numer ISBN (International Standard Book Number) 

Mię­dzynarodowy numer z zakodowanymi informacjami o wydawcy.

  PRZYKŁADY OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH 


  Teksty literackie 

 
Wydawnictwa zwarte (cała książka)

Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania. ISBN.
 

Budzyński Wiesław: Miłość i śmierć Krzysztofa Kamila. Wyd. 4. uzup. Warsza­wa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7227-255-7.

 

Bułhakow Michał: Mistrz i Małgorzata. Wyd. 9. Warszawa: Czytelnik, 1992. ISBN 83-07-02244-4.
 
Tytuł. Nazwisko i imię redaktora lub edytora naukowego. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania. ISBN.

Kłamstwo w literaturze. Red. Zofia Wójcicka, Piotr Urbański. Kielce: Wydawnictwo Szumacher, 1996. ISBN 83-8618-06-4.
 
 
Fragment książki, który nie jest nazywany
 
Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania, strony.

Kulawik Adam: Poetyka. Wyd. 2. popr. Kraków: Antykwa, 1994 s. 99-104.
 
Rozdział książki jednego autora
 
Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania. Tytuł rozdziału strony.
 
Borkowska Grażyna: Pozytywności i inni. Warszawa: PWN, 1996. Wielkie czyta­dła. Najpopularniejsi pisarze, s. 136-150.
 
Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania, numer tomu, tytuł tomu.
 
Reymont Władysław: Chłopi. Wrocław: Siedmioróg, 1996, t. 1. Jesień
 
 
Artykuł (tekst stanowiący część publikacji zbiorowej)
 
Autor rozdziału: Tytuł rozdziału. W: Tytuł pracy zbiorowej. Imię i nazwisko redaktora lub redaktorów publikacji. Miejsce wydania: Wy­dawnictwo, rok wydania, strony.

Wójcik Tomasz: Ukraińskie wtajemniczenie Jarosława Iwaszkicwieza. W: Kresy w literaturze. Red. Eugeniusz Czaplejewicz, Edward Kasperski. War­szawa: Wiedza Powszechna, 1996, s. 151-164.
 
Encyklopedie i słowniki
 
Tytuł encyklopedii. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania, strony (Hasło).

Literatura i nauka o jezyku. Encyklopedia szkolna. Warszawa: WSiP, 1995, s. 409-414 (Literatura niemiecka).
 
Tytuł encyklopedii. Wydanie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wy­dania, strony (Hasło).

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 1. popr. Warszawa: PWN, 2000, t. 1, s. 109 (Czysta Forma).
 
Autorzy słownika:

 
Autor artykułu: Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma, rok wydania, numer, strony.


Drabek Barbara, Falkowski Jacek. Rowińska Izabella: Szkolny słownik moty­wów literackich. Wyd. 4. Warszawa: Kram, 2001, s. 98-108 (Dom).

 
 
Artykuł z czasopisma

Autor artykułu: Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma, rok wydania, numer, strony.

Oramus Marek: Jaka będzie literatura trzeciego tysiąclecia. „Wiedza i Życie”, 2003, nr 4, s, 44-47.
 
Recenzja

Autor recenzji: Tytuł recenzji. Tytul czasopisma, rok wydania, numer, strony.

Szostkiewicz Adam: M jak Michnik. „Nowe Książki”, 2006, nr 3, s, 35,
 
Nowela w zbiorze
 
Autor: Tytuł noweli. W: Tytuł zbioru. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wydania, strony.

 Prus Bolesław; Kamizelka. W: Nowele wybrane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998, s. 174-184.
 
Wiersze w zbiorze jednego autora
 
Autor wiersza: Tytuł wiersza. W: Tytuł tomu. Wydanie. Miejsce wyda­nia: Wydawnictwo, rok wydania, strony.

Kamieńska Anna: Wrota cudów. W: Jasność w środku nocy. Warszawa: PIW, 2001, s. 85.
 
Wiersze w antologii

Autor wiersza: Tytuł wiersza. W: Tytuł antologii. Wybór. Wydanie, Miej­sce wydania: Wydawnictwo, rok wydania, strony.

Miłosz Czesław: Kołysanka. W: Poezja polska w szkole średniej od średniowiecza do współczesności. Wybór Anna Rajcy, Jerzy Polanicki. Wyd. 2. zmien. Warszawa: Kama, 1999- s, 516.
 
 
Fragment z Biblii
 
Nazwa księgi. W: Pełny tytuł przekładu Biblii, Wydanie. Miejsce wyda­nia: Wydawnictwo, rok wydania. Tytuł fragmentu, strony.

Ewangelia według św. Jana. W: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Wyd. 3. popr. Poznań-Warszawa: Pallottinum, 1990. Ostatnia wieczerza, s. 1232-1233.
 
 

   Inne teksty kultury  

 
Ilustracja

Autor reprodukcji: Tytuł reprodukcji. W: Tytuł książki lub albumu. Wy­danie. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wydania, tom, strony.
Gogh Vincent van: Gwiaździsta noc. W: Historia sztuki świata. Warszawa: Muza 2000, t. 6, s. 356-357.
 
Tytul reprodukcji. W: Tytuł albumu. Miejsce wydania: Wydawnictwo, rok wydania, numer ilustracji.
Portret Tomasza Zamojskiego. W: Dziecko w malarstwie polskim. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979, il. 1.
 
 
Film
 
Tytuł filmu, [typ nośnika]. Reżyser. Miejsce produkcji: Producent, rok produkcji.
 
Cudzoziemka. [VHS], Reż. Ryszard Ber. Warszawa: AGF, 1986,
Pan Tadeusz. [VHS]. Reż. Andrzej Wajda. Warszawa: Yision Film, 1999.
 
 
Utwóry muzyczne na płycie CD

Autor: Tytuł utworu. W: Tytuł płyty. [typ nośnika]. Wydawca, rok wy­dania.
Chopin Fryderyk: Etiuda c-moll Rewolucyjna. W: Chopin. Utwory fortepianowe. [CD-ROM]. Point Classics AG, 1997.
 

   Literackie dokumenty elektroniczne 

 
Normy dotyczące tego rodzaju dokumentów zawierają elementy obowiązują­ce w opisie bibliograficznym, jednakże często się zdana, że niektórych z nich nie można odnaleźć. Wtedy siłą rzeczy musimy się. ograniczyć do tych, które są dostępne. Co do interpunkcji, to istnieje dowolność, poza tym, że należy się konsekwentnie trzymać wybranej przez siebie opcji. Warne jest te/, podawanie całych adresów stron WWW (nie należy ich skracać).
 
Książka elektroniczna

Autor: Tytuł [typ nośnika]. Wersja. Miejsce wydania: Wydawca, rok wydania. Dala aktualizacji. ISBN.
Kopaliński Władysław: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja 1.0.3.16. Lodź: PRO-media CD, 1998. Aktualizowane 25.11.1998. ISBN 83-7231-731-3.
 
 
Tekst stanowiący część publikacji zbiorowej

Autor: Tytuł. W: Nazwa dokumentu macierzystego. [typ nośnika). Miejsce wydania: Wydawca, [data dostępu]. Warunki dostępu: adres strony WWW.
 
Mickiewicz Adam: Pan Tadeusz. W: Skarbnica literatury polskiej, [online]. Ostrów Wielkopolski: Zapis, [dostęp: 10 października 2005]. Dostępny w  Internecie: <http://www.literatura.zapis.net.pl/pan_tadeusz>.
 
Artykuł z czasopisma w Internecie

Autor: Tytuł. Tytuł czasopisma. [typ nośnika]. Rok wydania, numer [data dostępu] . Warunki dostępu: adres WWW.

Riss Barbara: Na skrzydłach metafory. W: „Wiedza i Życie”, [online]. 1998, nr 11 [dostęp: 23 sierpnia 2006]. Dostępny w Internecie:  http://arhiwum.wiz.pl/1998/9814400.asp

 
Dokument online

Tytuł. [typ nośnika]. Wydawca. Rok Copyright, [data dostępu]. Hasło. Warunki dostępu; adres strony WWW.

Wiem. [online]. Grupa Onci.pl SA. Copyright 1996-2007. [dostęp: 7 mara 2007]. Adam Mickiewicz. Dostępny w Internecie: http://portalwiedzy.onet.pl/14351,,,,mickiewicz_adam,haslo.html.
 
Samodzielna publikacja w Internecie
 
Autor: Tytuł pracy, [typ nośnika], [data dostępu]. Warunki dostępu: adres strony WWW.

Leśkiewicz Izabela: Rola sztuki w życiu młodego człowieka, [online]. [dostęp: 30 kwietnia 2004], Dostępny w Internecie.

Uwagi końcowe:


Należy pisać w sposób ciągły: od marginesu do marginesu

Norma nie precyzuje znaków umownych (interpunkcyjnych), ale zobowiązuje do konsekwentnego stosowania przyjętego sposobu zapisu

Przy sporządzaniu opisu  bierzemy informacje ze strony tytułowej książki, przy dokumentach dźwiękowych, filmowych i elektronicznych korzystamy z danych na etykiecie (pudełku)

Długi tytuł można skrócić, podajemy w takim przypadku pierwsze wyrazy, a pominięte zaznaczamy wielokropkiem: (?) Tytułu książki nie piszemy w cudzysłowie, cudzysłów można zastosować do zapisania tytułu czasopisma

Przy autorze pomijamy tytuły i stopnie naukowe

Można stosować odmiany czcionki: wyróżnić autora lub tytuł utworu

W opisie pomija się informację o pierwszym wydaniu

 
Przejdź do treści